In het eerdere artikel over ByteDance kon je lezen hoe ByteDance in enkele jaren is uitgegroeid tot een miljardenbedrijf. Wie zo snel groeit, kan dat niet doen zonder hier en daar een staatshoofd of een volledige regering tegen zich in het harnas te jagen. In eigen land China kreeg ByteDance al vrij snel na haar oprichting een tik op de vingers van de overheid en uiteindelijk gebeurde dat dit jaar ook in de Verenigde Staten. In dit artikel gaat het over de controverse rondom ByteDance. De opbouw naar een ongekend politiek steekspel tussen de Verenigde Staten en China.
Controverse in China
In het vorige artikel kon je lezen dat de ByteDance in 2012 begon met de nieuws-app Toutiao. Eerder datzelfde jaar lanceerde ByteDance de app Neihan Duanzi. Deze app, die op z’n piek 200 miljoen gebruikers had in 2017, liet gebruikers grappen en memes delen met elkaar.
Inmiddels bestaat de app niet meer. De Chinese overheid besloot in april 2018 de app te verbieden wegens ‘vulgaire content’. Ook Toutiao werd (samen met andere news apps) tijdelijk uit de Chinese app stores gehaald. Er volgenden publieke excuses door voorman Zhang Yiming. Hij betuigde spijt dat ByteDance had gefaald in het ‘promoten van positieve energie en het correct leiden van de publieke opinie’. De storm ging daarmee liggen en Toutiao kwam weer beschikbaar, maar Neihan Duanzi bleef definitief begraven.
Controverse buiten China
Buiten China kreeg ByteDance de afgelopen jaren twee soorten kritiek op haar bord. Aan de ene kant was er kritiek op de content die te zien is in de app TikTok en aan de andere kant is er bezorgdheid over hoe ByteDance omgaat met de data van haar gebruikers.
In juli 2018 verbood de Indonesische overheid TikTok tijdelijk vanwege de content. Wegens ‘pornografie, onbehoorlijke content en blasfemie’, luidde het oordeel. In april 2019 deed India een paar weken hetzelfde en ook buurland Pakistan kwam afgelopen juli in de lucht met een laatste waarschuwing aan het adres van ByteDance. ‘Immoreel en onbehoorlijk’, zo beschreef Pakistan de content op TikTok. Aangezien er te weinig veranderde in de ogen van Pakistan, werd de app daar begin oktober van dit jaar verboden. Twee weken later werd de ban weer opgeheven, nadat ByteDance beloofde beter toe te zien op de content.
Westerse zorgen over privacy
De Westerse landen maken zich minder druk over de content, maar des te meer over de privacy van hun burgers. Maart dit jaar kondigde onze eigen Nederlandse privacywaakhond, de Autoriteit Persoonsgegevens, een onderzoek aan naar hoe ByteDance omgaat met de persoonsgegevens van kinderen. Daar schreven we al eerder over. In juli begon ook de V.S. een vooronderzoek naar het gebruik van de privacygegevens van kinderen en sinds augustus loopt er in Frankrijk een vooronderzoek naar hoe TikTok met onze privacy omgaat.
In EU verband heeft ByteDance eveneens de aandacht. De EU kondigde in juni een onderzoek naar TikTok aan. De reden? Clearview AI dat door TikTok gebruikt wordt voor identificatie van de gebruikers middels gezichtsherkenning.
En mocht je denken dat dit alleen op ons en het Noord-Amerikaanse continent speelt: Colombia kondigde in mei onderzoek aan naar hoe ByteDance omgaat met de privacy van kinderen. Australië houdt zich sinds juli publiekelijk bezig met de dataveiligheid rondom TikTok en Japan onderzoekt sinds eind juli een eventueel TikTok-verbod omdat onduidelijk is wat er achter de schermen met de TikTok-data gebeurt.
Kortom: ByteDance ligt overal op onze planeet onder vuur. En dat heeft lang niet alleen maar met ByteDance te maken, maar minstens zo vaak ook met het land waar ByteDance vandaan komt: China.
India, Japan en de V.S.
Hoewel ByteDance in 126 steden wereldwijd kantoor houdt, wordt het argwanend in de gaten gehouden simpelweg omdat het oorspronkelijk uit China komt. Daarmee is ByteDance of ze nu wil of niet onderdeel van het geopolitieke schaakspel tussen de Verenigde Staten en China. Maar niet alleen de V.S. gebruikt ByteDance als schaakstuk in de strijd met China.
India heeft al jaren ruzie met buurland China om verschillende redenen, zo staan ze al 60 jaar tegenover elkaar in het Karakoram-gebergte. Recentelijk laaide het conflict weer op. Dat had gevolgen voor ByteDance in juni dit jaar. India besloot om 59 apps te weren, voornamelijk Chinese, waaronder die van ByteDance.
En achter de wetgeving waar Japan zich op richt en waarmee ze TikTok eventueel willen weren, zit ook een duidelijke politieke reden. Japan wil niet dat buurland China informatie over haar burgers verzamelt via de ByteDance-app.
Maar in geen enkel land was er eerder nog bemoeienis door een president of premier. Wat dat betreft hadden de Verenigde Staten afgelopen zomer de primeur.
