Iedereen heeft het over: deepfakes. Omdat de Berlijnse burgemeester in een deepfake trapte die zogenaamd vanuit Oekraïne afkomstig was, is de wereld er weer extra op gefocust. De Europese Unie wil op haar beurt dat social media-platformen zorgen dat de verspreiding van deepfakes stopt. Maar, hoe weet je eigenlijk of iets een deepfake is? Dr. TechGirl legt het uit.
Een deepfake is een video waarbij je denkt dat een persoon iets zegt wat deze in werkelijkheid nooit gezegd heeft. Bijvoorbeeld wanneer voormalig president Obama een verhaal afsteekt, terwijl hij dat in werkelijkheid nooit heeft gedaan. Het enige dat je nodig hebt om een deepfake te maken zijn veel beelden en audio van de persoon en bepaalde software. Kunstmatige intelligentie zorgt ervoor dat op basis van de beelden en audio een realistische nepvideo wordt gemaakt. Daarin lijkt president Obama levensecht te bewegen terwijl je hem denkt te horen praten.
Deepfakes
Het is eng. Deepfakes worden zeker ook voor grappige dingen worden ingezet. Bijvoorbeeld om te checken of Tom Holland een goede Marty McFly zou zijn, mocht er een reboot komen van Back to the Future. Maar in politiek is het een levensgevaarlijk wapen. Het kan zorgen dat iemand tot aanval overgaat, dat verkiezingen worden beïnvloed en ga zo maar door. Ook in de pornografie komt het veelvuldig voor dat het hoofd van een beroemdheid op een lijf wordt gezet van een porno-acteur. Sterker nog, de techniek van deepfakes werd voor het eerst in porno gebruikt!
Stel je voor dat jouw vriend of vriendin een video krijgt waarin het net lijkt alsof jij seks hebt met iemand anders? Dat is een heel ander verhaal dan wanneer het ene land het andere aanvalt vanwege een deepfake. Het laat zien dat het zelfs in privésferen voor enorme problemen kan zorgen. Logisch dus dat iedereen wil weten: hoe herken je een deepfake? Het vervelende is dat dat afhangt van hoe goed de deepfake is. Is hij heel goed? Dan is het antwoord simpel: dat herken je niet aan de video of audio.
Luister naar je brein en je buikgevoel
Is de video of audio toch net even wat anders dan je gewend bent? Dan kun je er in ieder geval rekening mee houden dat het een deepfake zou kunnen zijn. Vergis je niet, ons brein is heel goed in staat om zelfs de kleinste mimiek van iemand vast te leggen. Daarnaast zijn er juist veel ‘menselijke’ dingen aan een deepfake die je je wel kunt afvragen. Iets kan er nog zo gelikt uitzien, maar denk je écht dat die ene politicus dat zou zeggen? Als het te gek is, dan klopt dat vaak, dan is het een deepfake. Weet je het niet zeker, neem dan contact op met die persoon, check of andere betrouwbare media er al over geschreven hebben. Je kunt ook contact opnemen met de persvoorlichting van de organisatie waar diegene voor werkt. Een check is altijd beter dan het klakkeloos aan te nemen voor waarheid., of erger nog: verder te verspreiden over social media.
Het antwoord op de vraag hoe je een deepfake herkent, zit hem dus eigenlijk niet meer in de kleine dingen. Beweegt die mondhoek normaal en is die beweging wel natuurlijk? Het zit hem vooral in het logisch nadenken: Vraag jezelf af, is dit wel in de haak?
Eerlijk is eerlijk, bij elke video moet je rekening houden met een mogelijke teleurstelling op dat vlak. Of in veel gevallen met politici, een opluchting.
Lees ook: Mag je eigenlijk een deepfake plaatsen op YouTube?
