Al eerder kon je lezen hoe ik aangaf dat de zelfrijdende auto’s zeker een fantastische en fascinerende ontwikkeling zijn, maar dat er toch nog enkele punten zijn waar door consument, producent en overheid over nagedacht moet worden. De ethische discussie speelt breed in de literatuur. Maar ook de praktische dingen zullen opgelost moeten worden. In dit artikel ga ik verder met de discussies over aansprakelijkheid en de privacy.
Aansprakelijkheid
De grote vraag die rijst is: zijn we in Nederland qua wetgeving wel klaar voor zelfrijdende auto’s? Ongelukken zullen blijven gebeuren, maar omdat er bij een autonoom intelligent systeem (AIS) veel partijen zijn, is het antwoord op de vraag wie aan te spreken is een grijs gebied. De overheid stelt op dit moment de regel dat de bestuurder nog steeds verantwoordelijk en aansprakelijk is wanneer hij het voertuig zelf bestuurt. Wanneer het systeem echter zelf rijdt, zal de producent aansprakelijk gesteld worden wanneer het systeem niet goed werkt. Hier zit dan ook een knelpunt: het is denkbaar dat de producent weigert te accepteren dat er sprake is van een fout in het systeem en zo aansprakelijkheid probeert af te schuiven. Deze procedures gaan tijd kosten; is dat het wel waard voor de bestuurder als simpele consument? En moet er een soort van ‘black box’ komen om vast te stellen of de bestuurder zelf reed of het systeem? En hoe zit het dan met een hack waardoor een ongeluk ontstaat? Iemand zal aansprakelijk gesteld moeten worden, maar wie? In het geval van Google is het heel handig: die stelt op dit moment aansprakelijk te zijn voor ongelukken met hun zelfrijdende auto’s.
Privacy
Ooit nagedacht over hoe zelfrijdende auto’s kunnen ‘zien’? Een AIS zal echt input moeten hebben, op basis waarvan het beslissingen kan gaan nemen. Dit zal dus hoogstwaarschijnlijk gebeuren aan de hand van allerlei sensoren en cameraatjes. De vraag die dan rijst is: wat gebeurt er met alle informatie? Het is een logische stap dat de auto’s onderling ook met elkaar ‘communiceren’ waardoor de auto’s op elkaars bewegingen kunnen anticiperen. Maar welke informatie wordt hiervoor gedeeld? Is dit privacygevoelige informatie? Wordt er een soort van opslag gemaakt van deze informatie die gehackt zou kunnen worden door derden, of zelfs verkocht zou kunnen worden aan belanghebbende partijen? Het is een feit dat een zelfrijdende auto veel data genereert. Ten eerste over het gebruik van de auto zelf. Vind jij het eigenlijk wel oké dat deze data gebruikt kan worden door de producent? Ten tweede is er een heleboel data aanwezig die de auto oppikt tijdens het rijden. Als er beelden gemaakt worden, en een voetganger wordt vastgelegd, mogen deze beelden dan wel zomaar gedeeld en opgeslagen worden?
Al met al zijn er dus nog enkele kritiekpunten die onduidelijkheden opleveren en eigenlijk opgelost zouden moeten worden, voordat autonome intelligente zelfrijdende auto’s hun officiële entree doen in Nederland.
