Ik kijk op mijn telefoon, ik kijk televisie, ik kijk of mijn eyeliner wel goed zit; de hele dag kijk je en neem je dat maar als een feit aan, terwijl het eigenlijk heel bijzonder is. Hoe bijzonder dat is, leer je pas (net als zoveel andere dingen) als het er niet meer is. Bij Expeditie Ribbelroute bij MuZIEum in Nijmegen word je met virtual reality-bril op meegenomen van de drukke binnenstad naar een rustig parkje, om maar liefst vier verschillende visuele beperkingen te leren kennen. Best griezelig.
Let op: onderstaande ervaring werd opgedaan in 2016. De route is inmiddels veranderd en daardoor zijn getoonde afbeeldingen en de beschreven ervaring niet meer actueel.
Ik ben altijd vroeg, dus ik kon in MuZIEum mooi nog even het museum door. Het is een kleine ruimte die is ingericht met allerlei spelletjes die met zicht te maken hebben, maar ook is er een muur waarop blinden heel persoonlijk de beleving van hun beperking blootleggen. Wat me daar meteen al opviel, was de positieve invalshoek die er bij MuZIEum is gekozen: het gaat er vooral om te vertellen wat anders is geworden en wat wel kan, in plaats van te focussen op wat er allemaal niet meer mogelijk is.
Expeditie Ribbelroute
Je leert op die manier echt anders naar de wereld te kijken, en dat merk je ook als je op Expeditie Ribbelroute gaat. Deze wandeltocht, die qua naam is gebaseerd op het boek Expeditie Ribbelroute, wordt gedaan in kleine groepjes met een gids (die een visuele beperking heeft) en een begeleider (die wel kan zien). Die begeleider is er vooral voor de lastige stukjes die wat onveiliger kunnen zijn, zoals oversteken op een druk kruispunt. Van tevoren wordt heel duidelijk uitgelegd wat er in zulke situaties moet worden gedaan, en krijg je een groen hesje aan zodat je voor de begeleiding herkenbaar bent en voor de mensen in de stad. Daarnaast krijg je een fluitje dat je meteen als souvenir kunt meenemen, om te fluiten als de paniek toeslaat. Ik kreeg meteen beelden in mijn hoofd van arme Rose die na Titanic met haar ijzige adem in een fluitje blies, maar gelukkig heb ik me niet zo’n verloren schaapje hoeven voelen.
Waarom niet? Omdat ik de tocht helemaal in mijn eentje deed. Niet omdat ik van TechGirl was en daardoor een VIP-behandeling kreeg, ook niet omdat ik een heel bijzonder mens ben en daarom een VIP-behandeling kreeg, maar simpelweg omdat ik eigenlijk met mijn vriend zou gaan, maar hij was afgehaakt. Normaal zijn de groepjes wel wat groter (een stuk of zes mensen schat ik zo in) maar er was toevalligerwijs niemand die ook vandaag als een blinde door de stad wilde gaan marcheren. Nu is dat in eerste instantie natuurlijk een beetje ongemakkelijk, want had ik dat geweten dan was ik lekker een paar weken later gegaan, maar aan de andere kant was het ook wel weer fascinerend, want zo kon ik alles vragen en had ik extra weinig kans om toch onder een bus te komen.
De tentoonstelling in 2016.Op eigen risico
Want doe je mee aan Expeditie Ribbelroute, dan teken je wel een verklaring waarin je aangeeft dat je dit op eigen risico doet. Terecht ook, want als je niet goed luistert en zelf een andere kant op waggelt, dan is de kans vrij groot dat je het aan de stok krijgt (sorry, ik kon deze woordgrap niet laten liggen) met een van de gestoorde fietsers die Nijmegen rijk is. Toen die formaliteiten eenmaal waren voltrokken, kreeg ik van de begeleidster de bril op mijn hoofd. In eerste instantie speurde ik al naar een Oculus-logo, maar uiteindelijk bleek het een bril te zijn met daarin een iPhone. MuZIEum heeft namelijk samen met de oogstichting een app ontworpen op de iPhone, waardoor de brillen eigenlijk slechts plastic omhulsels zijn waar de telefoons in worden geschoven.
Complimenten voor die app, want het is heel bijzonder hoe die werkt. Heb je de bril eenmaal op, dan zie je de wereld gewoon zoals die is, maar kijk je naar boven, dan verschijnt er een logootje in beeld waarna –als je er maar lang genoeg naar kijkt- een menuutje verschijnt. In dit menu verschijnt er steeds een oog-aandoening en die selecteer je door er maar lang genoeg naar te kijken. Heel grappig gedaan, want op die manier voelt zo’n VR-bril natuurlijk extra futuristisch. Tijdens de wandeling gingen we een stuk of vier keer stilstaan om van aandoening te wisselen, en steeds weer was dat een kwestie van omhoog kijken en selecteren. De applicatie werkt feilloos, is modern en heel makkelijk te gebruiken.
Wat een takkeherrie!
Maar goed, dat moment waarop je voor het eerst de bril opzet en de begeleider je meteen voor het blok zet door je ‘blind’ te laten selecteren, is wel intens. Ze ging voor me staan, en ze vroeg me haar hand op haar linkerschouder te leggen om vanuit het museum naar buiten te gaan, waar onze visueel beperkte begeleider ons zou treffen. Hoewel ik zelf vijftien minuten geleden de ingang was ingelopen, liep ik enorm twijfelend en onzeker achter de begeleidster aan. In een keer beleef je alles tien keer zo intens, helemaal geluiden. Toen we eenmaal buiten waren, was het geluid zo hard, dat ik mezelf niet eens meer hoorde denken. Heel bizar, dat dat verschil tussen zien en niet zien zoveel invloed heeft op je gehoor. Het kostte me echt heel veel moeite om bijgeluiden uit te schakelen.
Check TechGirl morgen voor Deel 2!
