Een aantal jaar geleden ging TechGirl Ilse een dagje oppassen op haar favoriete oppaskindjes. Het meisje was al de hele dag dansjes aan het oefenen voor op musical.ly en ze had geen idee wat dat was, tot ze het haar liet zien. Ze zag allemaal tieners “rare” dansjes doen op muziek of lipsync video’s maken. Musical.ly is in 2017 overgenomen door het Chinese bedrijf ByteDance Ltd. die de app TikTok al had en heeft Musical.ly en TikTok samengevoegd. Sinds kort heeft ze de app ook zelf geïnstalleerd om uit te testen.
Wat is TikTok?
TikTok is op dit moment het snelst groeiende sociaal medium. Het is wereldwijd al meer dan 1.5 miljard keer gedownload. Binnen Nederland gebruiken 3.5 miljoen mensen TikTok met de grootste groep gebruikers onder de 20 jaar. In tegenstelling tot Musical.ly, waarbij het vooral om lipsync video’s draaide, maken gebruikers van TikTok korte playback en dans video’s, tutorials of – zoals wij met het TechGirl TikTok-account – techtips. De app biedt een brede selectie van geluiden en fragmenten van nummers gepaard met de optie om speciale effecten en filters toe te voegen.
Maar is TikTok wel zo onschuldig?
In India is de app al in 2019 verboden, omdat het platform gevaarlijk zou zijn doordat het delen van pornografische en andere illegale beelden mogelijk zou maken. ByteDance, was het echter niet eens met deze beslissing, omdat ze niet verantwoordelijk zouden zijn voor beelden die anderen via zijn platform delen. Bovendien zou ByteDance miljoenen video’s verwijderd hebben die niet voldoen aan de gebruiksvoorwaarden.
Gebruik bij kinderen
Dit was echter niet de eerste keer dat TikTok onder vuur kwam. Volgens de wet in de Verenigde Staten moeten kinderen die 13 jaar of jonger zijn expliciet toestemming laten geven door hun ouders voor het delen van gegevens. TikTok voldeed daar niet aan en moest daardoor in januari 2019 al zo’n vijf miljoen euro betalen in een schikking met de Amerikaanse Federal Trade Commission (FTC). De leeftijdsgrens van de app is dertien jaar, maar veel gebruikers van TikTok zijn jonger dan dat. Kinderen kunnen makkelijk een andere geboortedatum invullen, waardoor ze alsnog de app kunnen gebruiken. Sinds begin dit jaar heeft TikTok wel een nieuwe functie: Family Safety-modus, wat de app wellicht minder gevaarlijk maakt.
Ban in de Verenigde Staten
Nu ligt TikTok opnieuw onder de loep in de Verenigde Staten, omdat de app gevaarlijk zou zijn en Trump bang is voor spionage. ByteDance is zoals eerder gezegd een Chinees bedrijf én heeft een focus op kunstmatige intelligentie. Amerikaanse bedrijven mogen niet langer met Chinese ontwikkelaar ByteDance handelen. Voor Amerikaanse militairen was het al verboden om de app te installeren op telefoons van de overheid.
Met andere woorden: TikTok zal dus uit de stores van Apple en Google gewist moeten worden. Tenzij TikTok wordt gekocht door een Amerikaans bedrijf. Microsoft is daarin geïnteresseerd en gesprekken over de overname lopen tot en met 15 september. TikTok beweert zelf om alle banden met China verbroken te hebben, wat te zien zou moeten zijn aan de twee versies van de app: TikTok en Douyin, de Chinese variant. Echter is in de code van de app nog steeds verwijzingen te vinden naar de Chinese servers. TikTok laat weten dat de servers in de nieuwe versies verwijderd zullen worden.
Dataverzameling
Ook een software-onderzoeker heeft zijn bezorgdheden geuit op internetforum Reddit. De app verzamelt onnodig veel data en is daardoor gevaarlijk. Zo houdt de app de hardware van de telefoon bij, andere apps die je geïnstalleerd hebt (en zelfs verwijderde apps!), alles netwerk gerelateerd, je locatie wordt iedere dertig seconden opgevraagd en er wordt nog veel meer data verzameld waarvan je je afvraagt waarom ze dat doen. Het advies van hem is om de app onmiddellijk te verwijderen. Ook wordt door andere onderzoekers aangegeven dat TikTok om veel meer permissies vraagt (zoals toestemming voor de camera, microfoon, adressenlijst) dan andere apps zoals Instagram. Of TikTok dan ook gevaarlijker is zoals Instagram blijft de vraag, aangezien de gegevens van Instagram, Facebook en Whatsapp gecombineerd kunnen worden.
Conclusie: hoe gevaarlijk is TikTok?
Veel mensen zijn bang dat ByteDance de app gebruikt om gebruikers in andere landen te bespioneren, omdat het een Chinees bedrijf is. Echter is er volgens de CIA geen bewijs dat de Chinese overheid toegang heeft gehad tot de data van TikTok. Ze maken zich wel zorgen om een wet uit 2017 die Chinese bedrijven verplicht om de staatsinlichtingendienst te ondersteunen. Wat betreft alle dataverzameling verzamelt TikTok daadwerkelijk veel meer dan andere apps, maar of dit echt gevaarlijk is is de vraag. TikTok belooft in ieder geval om de Chinese servers uit de code te halen bij een nieuwe versie en een eerdere bug waarin je klembord werd opgeslagen bij iedere 1-3 toetsaanslagen is al opgelost. Nu nog hopen dat ze meer doorzichtigheid geven over de reden van hun dataverzameling en de privacyvoorwaarden.
