Amazon heeft een nieuw soort Wake-up Light slash nachtlampje aangekondigd: Halo Rise. Via sensoren bekijkt het bovendien hoe je nacht verloopt, zodat je nieuwe inzichten krijgt over je slaappatroon. Dr. TechGirl gaat op onderzoek: je slaap analyseren, heeft dat zin?
‘Vanavond kruip ik eens vroeg onder de wol’. Ja, ja, die kennen we… Precies het tegenovergestelde gebeurt na zo’n uitspraak. Je blijft net iets te lang hangen in die film. Je ene vriendin is net gedumpt en je moet mentale support leveren. Of je was vergeten dat er nog een pakketje werd geleverd, en kak, je had het late bezorgmoment gekozen. Het leven overkomt je vaak. Zelfs als je wel vroeg naar bed gaat, dan is de kans groot dat je nog lang zit te scrollen, shoppen en social media’en.
FOMO
Veel mensen hebben dat: het niet kunnen waarmaken van hun gezonde plannen om op tijd te gaan slapen. Noem het FOMO, noem het een telefoonverslaving, noem het te levendig zijn of gewoon eigenwijs: het is moeilijk om vroeg je hoofd te ruste te leggen. Waarom zou dat anders zijn als je een slaaptracker gebruikt? Leuk dat je wearable kan vertellen dat je zes uur hebt geslapen, maar je slaap toch nog een 8 als cijfer krijgt. Terwijl je de avond ervoor zeven uur op de teller hebt, maar toch maar een magere 6.5 als cijfer ontvangt.
Wat kun je precies met die informatie? Zelfs al zou je er een ritme in zien, of een oorzaak (zoals misschien niet drie blikken Red Bull gecombineerd met vijf brokken pure chocolade eten binnen een uur voor het slapengaan), dan nog is de kans dat je daardoor ook daadwerkelijk je gedrag gaat veranderen klein. Waarom? Omdat slaap nog steeds zoiets mysterieus is. Soms zijn alle omstandigheden perfect en lig je een beetje naar het plafond te staren, terwijl je andere momenten als een blok ligt te slapen en toch doodmoe wakker wordt…
Slaap analyseren: ja of nee?
Sterker nog, recent is bekend geworden dat je juist een slaapstoornis kunt krijgen als je goed naar je smartwatch of straks je Halo Rise luistert. Slaapexpert Sebastiaan Overeem zegt erover tegen Nu.nl dat de metingen van wearables vaak meer vragen oproepen dan antwoorden geven. “Wat een stappenteller meet, is voor mensen heel goed te begrijpen. Maar dat geldt niet voor slaapmeters. Wat ze meten, hoe ze meten en hoe de meetgegevens geïnterpreteerd moeten worden, levert vaak meer vragen dan antwoorden op”.
Bovendien weten we allemaal: als je weet dat je maar vier uur slaapt die nacht, dan sta je er heel anders in dan wanneer je weet dat je acht uur gaat slapen. Je gaat er ook een beetje naar leven. Heb je geslapen als een roosje, maar zegt je Fitbit dat je slaap maar een 6 als cijfer krijgt, dan krijg je toch het gevoel dat je helemaal niet zo goed hebt geslapen. We kennen allemaal wel iemand die niet bepaald goed is in moe zijn (spoiler: alle mensen): je wordt daar niet per se een leuker mens van.
Slaapstoornissen
Experts van Rush University Medical College and Northwestern University’s Feinberg School of Medicine hebben er onderzoek naar gedaan. Op basis van drie voorbeeldpatiënten laten de onderzoekers zien dat mensen te veel luisteren naar hun tracker en hierdoor juist slaapproblemen krijgen. Ze schrijven: “Het gebruik van draagbare slaaptrackers neemt toe, en de meeste consumenten zijn zich er niet van bewust dat de claims van deze apparaten vaak zwaarder wegen dan de wetenschap die ze ondersteunt als apparaten om de slaap te meten en te verbeteren.”
“Er is meer onderzoek nodig naar de vraag of slaaptrackertechnologie kan worden geïntegreerd in CGT-I, want ongeacht slechte validatiegegevens zijn consumenten enthousiast over deze technologie en denken zij vaak dat de gegevens in hoge mate overeenkomen met hun beleving van hun slaap. Samenwerking met patiënten om apparaten in de behandeling te integreren biedt de mogelijkheid om de communicatie tussen patiënten en zorgverleners te verbeteren en de last voor de deelnemers te verminderen. We moeten ons ook bewust zijn van de mogelijke onbedoelde effecten op slaapovertuigingen en -gedrag.”
Ook een andere studie onderschrijft dit. In Personal Sleep Monitors: Do They Work? wordt gekeken wat die data over je slaap nu werkelijk voor je betekent. Een onderzoeker gebruikte een vijftal trackers en concludeerde dat alleen echte slaapstudies de kwaliteit van de slaap kunnen bepalen. ‘Proberen dat te doen met versnellingsmeters is als proberen te meten hoe goed een auto rijdt door naar de kilometerstand te kijken’, aldus de onderzoeker. De gouden standaard is een onderzoek dat hersengolven, spiertonen en oogbewegingsanalyse combineert, plus nog een live audio/video van de slaap. Alleen dan kunnen onderzoekers precies zien wat er tijdens de slaap gebeurt.
Kortom, neem je wearable wat vaker met een korrel zout. Het is prima om je slaap te laten bijhouden, zeker als je nieuwsgierig bent naar het aantal uur dat je aantikt. Maar, tegelijkertijd is het nog belangrijker om naar je gevoel te luisteren. Heb jij het gevoel dat je op vier uur slaap toch springlevend bent? Ga ervoor! Als je denkt dat een uur eerder naar bed gaan wonderen zal doen voor je nachtrust, dan is dat zeker een goed idee.
Maar zeg nou eerlijk: heb je echt een Fitbit nodig om je dat te vertellen?
