Ken je het boek ‘ik, robot’ van Isaac Asimov? Nee? Dan snel een exemplaar gaan halen en lezen. Ik vond het fascinerend om te lezen. Het verhaal heeft Asimov tussen 1940 en 1950 geschreven. En het is bijzonder om te zien hoe ver die man zijn tijd al vooruit was en welke mogelijkheden hij zag voor de toekomst. Vorig jaar verscheen een nieuwe versie van het boek. Met een toevoeging: het laatste hoofdstuk was geschreven door Ronald Giphart én door een computer. Kunnen computers boeken schrijven?
Eerst even het verhaal van Asimov
Het verhaal gaat over een robotpsycholoog die terugkijkt op haar leven. Gedurende haar leven worden robots steeds beter ontwikkeld en lees je waar ze tegenaan lopen met robots. Een van de hoofdstukken beschrijft heel duidelijk het dilemma van kunstmatige intelligentie: het blijft kunstmatig.
Aan het begin van het boek worden de ‘Drie Wetten der Robotica’ uitgelegd. En die lijken best logisch.
- Een robot mag een mens geen letsel toebrengen, noch, door passief te blijven, een mens letsel laten overkomen.
- Een robot moet de door mensen gegeven orders gehoorzamen behalve wanneer die orders in strijd zijn met de Eerste Wet.
- Een robot moet zichzelf beschermen zolang of voor zover dat niet met de Eerste of Tweede Wet in strijd is.
Maar dan komt er een situatie waarin een robot de weg kwijtraakt. Volgens de tweede wet moet hij zijn menselijke opdrachtgever gehoorzamen en dus het doel naderen, maar dit doel blijkt zo gevaarlijk dat het zijn einde zou betekenen. Dus dan zou hij de derde wet breken. Als gevolg daarvan blijft de robot in een straal van een aantal meter rondom het doelwit cirkelen, niet in staat om een beslissing te nemen om of het doel te gaan halen of zichzelf te beschermen. Als mensen doe je in zo’n geval iets. Of je loopt weg of je loopt naar het gevaar toe.
Dat is waar we met AI nu nog tegenaan lopen
Het is en blijft kunstmatige intelligentie. Ook bij het schrijven van boeken. Computers kunnen op basis van taal- en grammaticaregels een heel eind komen met het formuleren van zinnen. Maar de grote uitdaging is om samenhang aan te brengen tussen de woorden, en om emotie over te dragen.
Dat merk je bijvoorbeeld ook met chatbots
Omdat je programmeert wat een chatbot kan antwoorden in een bepaalde situatie, krijgt de vragensteller vaak een goed antwoord. Maar stel je de vraag ‘verkeerd’ dan krijg je geen antwoord. De chatbot is niet intelligent genoeg om een interpretatie te maken. Maar over chatbots in een volgend artikel meer…
Het Nijmeegse experiment
In Nijmegen doen ze een experiment waarbij de computer een volgend boek van Hella S Haase schrijft. Op basis van al haar eerdere werken en geholpen door de studenten van Nijmegen. Conclusie van de bedenkers van dit project: ja, ontzettend leuk, maar geen literair hoogstandje.
En het experiment van Giphart?
Ik heb in het laatste hoofdstuk van dit boek niet kunnen ontdekken welke zinnen door de computer en welke zinnen door Giphart geschreven waren. En het was best een goede toevoeging aan het boek.
Wie schrijft beter?
In deze TED talk in de header een leuk voorbeeld van computers die dichten. Wat vind jij? Kunnen computers schrijven?
