Een jaar geleden raasde orkaan Irma over de noordelijke Bovenwindse Eilanden en Cuba bijvoorbeeld. Nog nooit was er een orkaan van categorie 5 over deze eilanden getrokken en de ravage was enorm. Communicatie was een lange tijd niet mogelijk en familie bleef in het ongewisse. Wij spraken met twee overlevenden en het Rode Kruis. Hoe was het en hoe ervoeren zij de situatie?
Jazzie (26) uit Rotterdam was met zijn vriendin op Cuba toen de orkaan eraan kwam. “Eerst dachten we nog dat het Cuba niet zou raken, maar uiteindelijk kwam Irma recht op ons af. De communicatie had veel beter gekund. Internet was alleen tegen betaling toegankelijk bij de receptie. Ook het hotelpersoneel wist van niks en als wij vertelden dat er een grote orkaan op ons afkwam, deden ze dit af met ‘Ach, dit gebeurt vaker, niets meer dan een beetje wind en veel regen.”
Niet alle communicatiemiddelen zijn even behulpzaam in tijden van nood: “Wij probeerden zo min mogelijk naar CNN te kijken, aangezien er alleen maar grote teksten voorbij rolden als ‘Hurricane of Dead’. Hierdoor maak je jezelf alleen maar gek. Er werd ook voornamelijk over Florida gesproken en niet over Cuba. We hebben gevraagd aan onze familie om ons up-to-date te houden met sms’jes. Verder kregen we ook wel sms’jes van onze reisorganisatie TUI, maar daar stond vaak in wat we al wisten.”
Een cadeaubon
Het was een angstige tijd voor Jazzie en zijn vriendin. Ze bleven in een half leeg hotel achter, nadat andere toeristen met evacuatievluchten waren vertrokken. “Wij belden TUI diverse malen om te vragen wanneer wij hier geëvacueerd zouden worden. TUI adviseerde ons de orders van het hotelpersoneel op te volgen. Onze vlucht zou de dag na de orkaan zijn en volgens TUI ging deze
gewoon door. Een verkeerde inschatting, want er was een vertraging van meerdere dagen door de schade aan het vliegveld.”
Een jaar na dato gaat het goed met Jazzie. “Het lijkt als een droom. Als je er dan weer over praat denk je: Oh ja, dat was best wel heftig wat we daar hebben meegemaakt. Ik mijd na het meemaken van de orkaan niet het reizen naar bepaalde landen. Ik zou graag zelfs nog een keer terug willen, want wij hebben te weinig van het mooie Cuba kunnen zien. Dit is wel de laatste keer dat wij met TUI op reis zijn gegaan. TUI kon er natuurlijk niks aan doen dat die orkaan onze kant opkwam, maar de onwetendheid en machteloosheid door het gebrek aan informatie vanuit TUI was misschien nog erger dan de orkaan zelf. Het enige wat ze ons konden bieden is een cadeaubon van 100 euro. Die konden we besteden bij TUI, maar daar hadden we na onze ervaring geen behoefte aan.”
Lang wachten op het militaire vliegtuig
Ook de Amsterdamse Jeanne van Beek (23) is een van de mensen die de orkaan meemaakten. Zij zat niet op Cuba, maar op Sint-Maarten voor een stage. “Op de radio hoorde ik dat alle toeristen van het eiland afgehaald werden. Toen ben ik met een vriendin naar beneden gereden en werd ik door de marechaussees verwezen naar het vliegveld. Alle Amerikanen waren met een noodgang van het eiland afgehaald en wij stonden een hele dag (9.30 tot 18 uur) te wachten voordat ik mee mocht met het militaire vliegtuig.”
“Direct na de orkaan wilde ik de mensen in Nederland te laten weten dat ik veilig was. Zodra het kon, maar dat was wel pas anderhalve dag later, heb ik mijn ouders kunnen bereiken en mijzelf op Facebook veilig gezet (red: crisis reactie op Facebook). Ik vond het heel fijn dat dit mogelijk was, want in Nederland kregen ze alle verschrikkelijke beelden te zien.”
Een jaar later denkt Jeanne nog steeds aan die periode. “Ik heb er geen last meer van, ik denk er wel vaak aan terug. Ik zoek zeker niet de landen op waar er een orkaanseizoen is. Ik heb uiteindelijk mijn stage niet af kunnen maken, maar ik kon in Nederland alsnog genoeg studiepunten halen voor mijn bachelor. Het was ook niet veilig om daar dansles te geven en veel studenten waren naar andere eilanden vertrokken. Ik zou wel heel graag weer een keer terug willen om de leerlingen alsnog les te kunnen geven, maar alleen als het orkaanseizoen is afgelopen.”
Tip: lees ook ons interview met Defensie. Hoe probeerden zij te helpen na orkaan Irma? Welke technologie gebruikten ze daarvoor?
Het Rode Kruis
Daniël Kersbergen is Surge Information Management Officer bij het Rode Kruis. Hij maakte dronebeelden om de heftigheid na de orkaan in kaart te brengen. “Het datateam (510) van het Nederlandse Rode Kruis gebruikt veel technieken om mensen voor en na rampen efficiënter en sneller te helpen. Daniël: “Een simpel voorbeeld zijn accurate kaarten. Het klinkt misschien gek, maar zelfs bij een eiland als Sint-Maarten zijn de kaarten niet altijd geheel up to date. Dat is juist belangrijk in de hulpverlening. Met de online tool Missing Maps brengen vrijwilligers het eiland in kaart, zodat de hulpverleners relevante informatie hebben en zo effectief kunnen hulpverlenen. Twee dagen voor Irma aan land kwam, hebben we via Missing Maps 5683 huizen op de kaart gezet.”
Niet alleen voorafgaand aan de orkaan, ook na de orkaan is technologie een essentieel hulpmiddel. “Aan de hand van de dronebeelden worden verschillende inschattingen gemaakt over de situatie,
waaronder de schade. Zo konden de meest getroffen en kwetsbaarste mensen het snelst worden geholpen. Drones worden steeds meer gebruikt na rampen. Soms zijn dronebeelden beter bruikbaar dan satellietbeelden, gezien je bij dronebeelden geen last hebt van wolken, omdat je daaronder vliegt. Een andere reden om drones te gebruiken is het in kaart brengen van de risico’s in gebieden waar rampen vaker voorkomen. Zo kan het Rode Kruis goede inschattingen maken en vooraf al mensen waarschuwen en voorbereiden op rampen zoals overstromingen.”
In het geval van Irma heeft het Rode Kruis de drones alleen gebruikt voor het maken van beeldopnamen, maar ze kunnen ook worden ingezet op andere manieren zoals het droppen van voedsel. “Er zijn steeds meer initiatieven die zich richten op het vervoeren van goederen naar onbereikbare gebieden of zoektochten en reddingsactiviteiten. Als Rode Kruis volgen we dit soort
initiatieven op de voet.”
Na orkaan Irma is het Rode Kruis direct gestart met het verlenen van hulp. “Het Rode Kruis heeft altijd een afdeling met hulpverleners op het eiland, maar de ramp was van zo’n grote dat we ook
hulpverleners uit Nederland, Curacao en Aruba hebben gestuurd naar Sint-Maarten. De eerste maanden was er vooral behoefte aan de eerste levensbehoeften; namelijk water, voedsel en
dekzeilen zodat de huizen waterdicht gemaakt konden worden.”
“In de maanden daarna kregen kwetsbare gezinnen voedselbonnen om te overleven. Mensen zijn niet alleen hun huis kwijt, ook vaak hun baan omdat een groot deel van de bevolking in toerisme werkt. Voedselbonnen zijn een goede steun in de rug en we hebben het afgelopen schooljaar meer dan 875.000 maaltijden (ontbijt en warme lunch) gefaciliteerd op scholen. Het Rode Kruis helpt bewoners met reparaties aan hun huis en mensen krijgen een bon waarmee ze bouwmateriaal kunnen ophalen. Bouwkundigen geven cursussen over hoe ze hun huis zo kunnen repareren dat deze een volgende orkaan beter doorstaat.”
Het Rode Kruis houdt haar blik gericht op de ontwikkeling van technologie en hoe dit kan bijdragen aan hulpverlening bij nood. “Wij hopen dat nieuwe technologieën humanitaire hulp, efficiënter en effectiever kan maken. Tegelijkertijd hopen wij dat de nieuwe technologie ervoor zorgt dat we mensen beter kunnen voorbereiden op een ramp, want uiteindelijk zijn er dan minder slachtoffers. Hierbij staat de aandacht voor de behoeften van mensen die getroffen zijn door de ramp centraal.”
In het verwoeste gebied na Irma is nu nog steeds veel te doen. Het Rode Kruis heeft minimaal 3 jaar hulpverlening toegezegd. “Met de ruim 19 miljoen die Nederlanders hebben gedoneerd voor de
Nationale Actie ‘Nederland helpt Sint Maarten’ blijft het Rode Kruis helpen, vooral bij de reparatie van huizen om ze voor te bereiden op een volgende orkaan.”
Team 510 is te vinden op Facebook, Twitter en Instagram (@510.global).
Wil jij natuurrampen ook beter in kaart brengen? Of wil je een toepassing bedenken om ze beter te voorspellen, zodat mensen beter voorbereid zijn? Bekijk de Call for Code. Je kunt op gemakkelijke wijze de wereld helpen verbeteren. Lees snel meer!
