Quantummechanica: na meer dan 100 jaar biedt het nog steeds voer voor discussie. Hoe zit dat? En wat betekent dat voor nu? Wetenschapper Julia Cramer legt uit…
“Quantumdeeltjes gedragen zich vreemd”, zo begint Julia. “Het lijkt dat ze op twee plekken tegelijkertijd kunnen zijn. Einstein ontkende die zogeheten ‘spooky action at a distance’ -eigenschap, maar vorig jaar heeft een deel van mijn team aangetoond dat het daadwerkelijk zo is. We zien er in het dagelijks leven niets van, dus het was ook niet zo gek dat Einstein probeerde te bewijzen dat de natuur zich zo niet kon gedragen.”
“De bizarre eigenschappen van quantumdeeltjes zijn de bouwstenen van de quantumcomputer. Zo’n computer maakt gebruik van een ‘superpositie’, waarbij het in theorie nullen en enen tegelijkertijd kan gebruiken; hij hoeft geen keuze te maken. Quantumcomputers kunnen daardoor heel ingewikkelde berekeningen tegelijkertijd uitvoeren en zijn daardoor super snel.”
Voor we überhaupt met quantumcomputers kunnen werken, moeten er nog een aantal problemen worden opgelost. Het is heel gevoelige, breekbare materie. Cramer deed bijvoorbeeld onderzoek naar het oplossen van fouten in zo’n quantumcomputer. “Er zijn nog heel veel vragen en onopgeloste zaken. Maar dat is net als toen internet werd ontwikkeld om data te verwerken; daar is zo’n ontwikkeling in gebeurd. Wat kunnen we over 30 jaar met quantum? We hebben wel ideeën over de toepassingen, maar de echte toepassingen zijn vast onvoorstelbaar.”
Het klinkt heel glamorous om zo te werken met diamant, maar veel van de tijd was ze bezig met het verbeteren en in stand houden van de meetopstelling. “Ik kon bijvoorbeeld vaak geen ringen aan, want dan zat je met je hand bij de lasers. En die keer dat de koelkast met onze diamant erin lek was en dat ik mijn masterstudent vanuit Amerika wakker moest bellen om dit op te lossen; anders waren mijn resultaten verpest.”
Toch stapt Julia na vier jaar uit het experimentele quantum onderzoek. “Ik heb er echt super veel geleerd, gave experimenten gedaan, leuke mensen ontmoet en bijzondere conferenties bezocht”, zo zegt ze. “Quantum is heel cool dus ik ben blij dat ik daar deel van uit heb mogen maken, dat ik aan de wieg van quantum tech heb mogen staan. Ik ben er achter gekomen dat mijn sterke kant het naar buiten brengen van het verhaal is. Dat mensen die belasting betalen ook weten wat we als wetenschappers doen. Je hoeft het niet allemaal te snappen, maar het is wel de toekomst dus het is leuk om dat mee te geven.”
“Ik krijg zulke leuke reacties op mijn blogs en mijn theatershows. Zelfs iemand die al dertig jaar in ons lab-magazijn werkt, kwam naar me toe en zei: ik weet nu eindelijk wat jullie doen. Ik ben wel goed in passie opwekken, het leuk vertellen aan anderen. Dan ziet iedereen eindelijk wat we doen; het is niet alleen maar binnen de wetenschappelijke kring. Mij maakt het niet uit wie daar uitleg over geeft, als het maar iemand is met wie anderen zich kunnen identificeren. Dat je kunt laten zien dat we allemaal verschillende mensen met een passie en een doel zijn zijn en dat ze zeggen: ik wil wetenschapper worden. Dat het niet onhaalbaar lijkt of voor de elite is.
Dit interview verscheen in de terugkerende reeks van ‘Techgirl van de Maand‘. Vind jij dat Julia dé Techgirl van februari 2017 moet worden? Stem vanaf 27 februari op haar! Ze maakt dan kans op het Huawei prijzenpakket met daarin de P9 Lite telefoon én de Fit wearable. Give her all your support!
